Vijf jaar Groene Groninger

Technologiebedrijf en bioplastic pionier Avantium

In aanloop naar het vijfjarig lustrum van de Groene Groninger, kijken we de komende weken terug en vooruit. In 2021 ontving Avantium deze onderscheiding. Met pilotfabrieken op het Chemie Park Delfzijl en de nieuwe flagship fabriek in aanbouw timmert Avantium in Delfzijl hard aan de weg naar een toekomst zonder fossiele plastics. “De nieuwe fabriek wordt werkelijk one-of-a-kind”, vertelt een glunderende Johan Warta, operations manager van de fabriek in aanbouw.

Het bedrijf kreeg niet voor niets de Groene Groninger. Het is echt een voorloper op het gebied van de circulaire economie. “Avantium is een klein bedrijf met grote ambities. Maar het zijn ambities die we waarmaken. We praten er niet alleen over, we doen het ook. We zijn zeg maar pragmatische idealisten. En dat idealisme koppelen we aan hele sterke business development”, vertelt Warta die de onderscheiding namens het bedrijf in 2021 in ontvangst nam.

Avantium wil verduurzamen door grondstoffen uit olie en gas te vervangen door plantaardige alternatieven. Warta: “Alle plastics die we nu nog van olie maken, kun je ook van suikers uit planten maken. De kunst is om uit te vinden hoe. Dat doet Avantium. We ontwikkelen zowel de technologie als het bijbehorende productieproces om bestandsdelen te maken voor bioplastics om deze vervolgens in licentie uit te geven aan anderen.”

Delfzijl onderdeel van de ontwikkelketen
Warta: “De ontwikkeling van zo’n technologie gaat bij Avantium in vier stappen. Het start in het laboratorium in Amsterdam, waar chemische processen op kleine schaal getest worden op realiseerbaarheid en reproduceerbaarheid. Indien dat het geval blijkt, wordt in een pilot plant het productieproces ontwikkeld en geoptimaliseerd. De data uit deze pilotfase gebruiken we voor de ontwikkeling van een flagship plant. Nadat ook dat stadium met succes is doorlopen, verkoopt Avantium licenties van het proces zodat andere concerns het wereldwijd kunnen produceren.”

Voor een van de bestanddelen voor bioplastics (FDCA uit wat Avantium het YXY-proces noemt), zit Avantium nu in de derde fase. “Daarvoor wordt nu de flagship plant gebouwd naast het voormalige Aldel-terrein in Delfzijl. Eind maart 2024 wordt een groot deel van de fabriek opgeleverd. Dat wil nog niet zeggen dat we dan ook direct kunnen produceren. Het is een ‘one-of-a-kind fabriek’. We komen onderweg vast nog wel dingen tegen die niet goed gaan”, vervolgt Warta.

Avantium heeft daarom ook een heel proces om te kijken of alles naar behoren werkt. Warta: “We gaan eerst kijken of er staat wat er moet staan. Vervolgens gaan we dat functioneel testen. Dan gaan we proefdraaien met alleen water en tot slot wordt er nog proefgedraaid met de daadwerkelijke chemicaliën. Pas als dat allemaal gelukt is, wordt de plant overgedragen naar de afdeling operations. Die gaan dan nog het hele proces verder tweaken. De plant kan dan zo’n 5 kiloton aan FDCA produceren. We verwachten dat dat in kwartaal vier van 2024 zal zijn. Ik ben nu zelf druk bezig om de procesoperators te werven voor de fabriek.”

En de ambities van Avantium gaan verder. Hierna wil het bedrijf ook een flagship fabriek bouwen voor een van hun andere processen in ontwikkeling. “De plannen daarvoor zijn nu in ontwikkeling. Die fabriek zal zo’n 150 kiloton aan plant-MEG gaan produceren”, aldus Warta.

Tekst gaat verder onder de foto.

Johan Warta van Avantium

Meerdere technologieën voor de bioplastic puzzel
Avantium ontwikkelt momenteel de technologie voor drie verschillende bestanddelen voor bioplastics. De processen voor die bestanddelen noemt het bedrijf Dawn, Ray en YXY. Bij deze drie processen maken ze van plantaardige cellulose en suikers de bouwstenen voor PEF (polyethyleenfuranoaat), een groen alternatief voor het bekende PET. “PEF is bestand tegen hogere temperaturen dan PET, is recyclebaar en volledig vloeistof- en gasdicht. Daardoor hoeft een flesje van PEF niet zoals bij PET in laagjes opgebouwd te worden”, aldus Warta.

In het Dawn-proces wordt plantaardige cellulose uit bijvoorbeeld houtsnippers of afgedankt katoen gebruikt om glucose te maken. In het Ray-proces wordt van suikers zoals sucrose en glucose vervolgens MEG (monoethyleenglycol) gemaakt, ook wel plant-MEG genoemd, een van de twee ingrediënten voor PEF. In het YXY-proces wordt tot slot van fructose FDCA (furaandicarbonzuur) geproduceerd. Dit FDCA is naast plant-MEG de andere bouwsteen voor PEF. Avantium is met de ontwikkeling van dit YXY-proces met de bouw van een commerciële fabriek dus het verst.

Een andere poot van Avantium is het Volta proces, vertelt Warta: “Bij Volta maken we van CO2 chemicaliën, bijvoorbeeld voor plastics, een proces wat uit het oogpunt van CO2-opslag natuurlijk ook uitermate interessant is.”

De FDCA-fabriek in aanbouw