Nederlandse industrie onder druk: oneerlijke concurrentie en hoge energiekosten bedreigen toekomst

24 februari 2025 – De concurrentiepositie van de Nederlandse industrie staat onder zware druk door stijgende energiekosten, een oneerlijk speelveld binnen de EU en agressieve handelsstrategieën van China en de Verenigde Staten. Dit blijkt uit het recente onderzoeksrapport A Game of Jenga with European Industry, gepubliceerd door het Centre for International Energy Policy (CIEP).

Volgens het rapport heeft de EU te lang vertrouwd op open internationale markten en strenge klimaatdoelstellingen, zonder oog voor de geopolitieke realiteit. Terwijl de Verenigde Staten hun industrie actief beschermen met handelsmaatregelen en belastingvoordelen, overspoelt China de wereldmarkt met gesubsidieerde producten. Dit leidt tot overcapaciteit in sectoren zoals staal, chemie en groene technologieën, waardoor Europese bedrijven verder onder druk komen te staan.

De situatie is volgens de onderzoekers nijpend: “Zodra desinvesteringen beginnen, verzwakt de industriële keten en dreigt een domino-effect, waarbij hele sectoren verdwijnen.”

Nederlandse industrie extra kwetsbaar

Voor Nederland is de situatie extra zorgwekkend. Bedrijven kampen niet alleen met de structureel hogere energieprijzen binnen de EU, maar ook met nationale beleidsmaatregelen zoals de CO₂-heffing en hoge netwerkkosten. Hierdoor wordt het voor industriële bedrijven steeds minder aantrekkelijk om in Nederland te investeren.

Bovendien wijst het rapport op de ongelijke concurrentie binnen de EU zelf. Terwijl Duitsland en Frankrijk hun industrieën actief ondersteunen, worden Nederlandse bedrijven geconfronteerd met extra lasten en een gebrek aan effectieve steunmaatregelen. Dit belemmert de energietransitie en ondermijnt de strategische autonomie van de regio.

Oproep tot actie

Het rapport waarschuwt dat zonder directe ingrepen de ‘Jengaficatie’ van de industrie dreigt: een onomkeerbare uitholling van de industriële keten. De onderzoekers pleiten voor een herziening van het industriebeleid, met maatregelen om investeringen aan te trekken en het concurrentievermogen te herstellen.

Volgens SBE-directeur Frans Alting ligt de sleutel tot een sterke en toekomstbestendige industrie niet alleen in verduurzaming, maar vooral in een solide businesscase. “Duurzaamheid zonder economische houdbaarheid is onhaalbaar,” stelt hij. “De industrie speelt een cruciale rol in de energietransitie en de circulaire economie, maar kan dat alleen als de randvoorwaarden kloppen: betaalbare energie, duidelijke regelgeving en een gelijk speelveld.”

SBE roept daarom bedrijven en beleidsmakers op om samen te werken aan een industriebeleid dat zowel investeringszekerheid biedt als duurzame groei stimuleert. “Als de voorwaarden hier niet verbeteren, zullen bedrijven hun investeringen – ook in verduurzaming – elders doen,” waarschuwt Alting.

Klik op deze link voor het CIEP rapport.